दलितः

पाणिनीय धातुवृत्तिः-

दलँ (दल्) विशरणे

मूलधातुः - दलँ

धातुः - दल्

अर्थः -विशरणे

गणः - भ्वादिः

पदि - परस्मैपदी

इट्से - ट्

मानवीयता 336

दल 

विशरणे

 (दलति णौ घटादित्वात (दलयति) दाडिमम् दालशब्दात् घञन्तात्तेन निवृत्तमित्यत्र विषये [ भावचप्रत्ययान्तादिमज्वक्तव्यः ] इतीमच् इलयोश्चाभेदः कुं दलतीति (कुद्दालः) पृषोदरादिः अयं घटादावपि 541

क्षीरतरङ्गिणी

 

352

दल

 

विशरणे

 - दलति उषिकुटिदलिकचिखजिभ्यः कपन् (उ0 3142) दलपः दलम् मित्त्वाद् (धा0 सू0 1553 व्याख्याने) दलयति चुरादौ (10199) दालयति 537

धातुप्रदीपः

 

354

दल

 

विदारणे

 - दलति । ददाल । दालः । दलनम् । दाडिनम् (68) । कुद्दालः (69)।। 549 ।।

दलँ (दल्) विशरणे

मूलधातुः

दलँ

धातुः

दल्

अर्थः

विशरणे

गणः

भ्वादिः

पदि

परस्मैपदी

इट्

सेट्

वृत्तयः

माधवीयधातुवृत्तिः

 

336

दल

 

विशरणे

 (दलति णौ घटादित्वात (दलयति) दाडिमम् दालशब्दात् घञन्तात्तेन निवृत्तमित्यत्र विषये [ भावचप्रत्ययान्तादिमज्वक्तव्यः ] इतीमच् इलयोश्चाभेदः कुं दलतीति (कुद्दालः) पृषोदरादिः अयं घटादावपि 541

क्षीरतरङ्गिणी

 

352

दल

 

विशरणे

 - दलति उषिकुटिदलिकचिखजिभ्यः कपन् (उ0 3142) दलपः दलम् मित्त्वाद् (धा0 सू0 1553 व्याख्याने) दलयति चुरादौ (10199) दालयति 537

धातुप्रदीपः

 

354

दल

 

विदारणे

 - दलति । ददाल । दालः । दलनम् । दाडिनम् (68) । कुद्दालः (69)।। 549 ।।

तिङन्त-रूपाणि

कर्तरि

लट् (वर्तमान)

परस्मै एक द्वि बहु

प्रथम दलति दलतः दलन्ति

मध्यम दलसि दलथः दलथ

उत्तम दलामि दलावः दलामः

लिट् (परोक्ष)

परस्मै एक द्वि बहु

प्रथम ददाल देलतुः देलुः

मध्यम देलिथ देलथुः देल

उत्तम ददाल/ददल देलिव देलिम

लुट् (अनद्यतन भविष्यत्)

परस्मै एक द्वि बहु

प्रथम दलिता दलितारौ दलितारः

मध्यम दलितासि दलितास्थः दलितास्थ

उत्तम दलितास्मि दलितास्वः दलितास्मः

लृट् (अद्यतन भविष्यत्)

परस्मै एक द्वि बहु

प्रथम दलिष्यति दलिष्यतः दलिष्यन्ति

मध्यम दलिष्यसि दलिष्यथः दलिष्यथ

उत्तम दलिष्यामि दलिष्यावः दलिष्यामः

लोट् (आज्ञार्थ)

परस्मै एक द्वि बहु

प्रथम दलतु/दलतात् दलताम् दलन्तु

मध्यम दलतात्/दल दलतम् दलत

उत्तम दलानि दलाव दलाम

लङ् (अनद्यतन भूत)

परस्मै एक द्वि बहु

प्रथम अदलत् अदलताम् अदलन्

मध्यम अदलः अदलतम् अदलत

उत्तम अदलम् अदलाव अदलाम

विधिलिङ्

परस्मै एक द्वि बहु

प्रथम दलेत् दलेताम् दलेयुः

मध्यम दलेः दलेतम् दलेत

उत्तम दलेयम् दलेव दलेम

आशीर्लिङ्

परस्मै एक द्वि बहु

प्रथम दल्यात् दल्यास्ताम् दल्यासुः

मध्यम दल्याः दल्यास्तम् दल्यास्त

उत्तम दल्यासम् दल्यास्व दल्यास्म

लुङ् (अद्यतन भूत)

परस्मै एक द्वि बहु

प्रथम अदालीत् अदालिष्टाम् अदालिषुः

मध्यम अदालीः अदालिष्टम् अदालिष्ट

उत्तम अदालिषम् अदालिष्व अदालिष्म

लृङ् (भविष्यत्)

परस्मै एक द्वि बहु

प्रथम अदलिष्यत् अदलिष्यताम् अदलिष्यन्

मध्यम अदलिष्यः अदलिष्यतम् अदलिष्यत

उत्तम अदलिष्यम् अदलिष्याव अदलिष्याम

कर्मणि

लट् (वर्तमान)

आत्मने एक द्वि बहु

प्रथम दल्यते दल्येते दल्यन्ते

मध्यम दल्यसे दल्येथे दल्यध्वे

उत्तम दल्ये दल्यावहे दल्यामहे

लिट् (परोक्ष)

आत्मने एक द्वि बहु

प्रथम देले देलाते देलिरे

मध्यम देलिषे देलाथे देलिध्वे/देलिढ्वे

उत्तम देले देलिवहे देलिमहे

लुट् (अनद्यतन भविष्यत्)

आत्मने एक द्वि बहु

प्रथम दलिता दलितारौ दलितारः

मध्यम दलितासे दलितासाथे दलिताध्वे

उत्तम दलिताहे दलितास्वहे दलितास्महे

लृट् (अद्यतन भविष्यत्)

आत्मने एक द्वि बहु

प्रथम दलिष्यते दलिष्येते दलिष्यन्ते

मध्यम दलिष्यसे दलिष्येथे दलिष्यध्वे

उत्तम दलिष्ये दलिष्यावहे दलिष्यामहे

लोट् (आज्ञार्थ)

आत्मने एक द्वि बहु

प्रथम दल्यताम् दल्येताम् दल्यन्ताम्

मध्यम दल्यस्व दल्येथाम् दल्यध्वम्

उत्तम दल्यै दल्यावहै दल्यामहै

लङ् (अनद्यतन भूत)

आत्मने एक द्वि बहु

प्रथम अदल्यत अदल्येताम् अदल्यन्त

मध्यम अदल्यथाः अदल्येथाम् अदल्यध्वम्

उत्तम अदल्ये अदल्यावहि अदल्यामहि

विधिलिङ्

आत्मने एक द्वि बहु

प्रथम दल्येत दल्येयाताम् दल्येरन्

मध्यम दल्येथाः दल्येयाथाम् दल्येध्वम्

उत्तम दल्येय दल्येवहि दल्येमहि

आशीर्लिङ्

आत्मने एक द्वि बहु

प्रथम दलिषीष्ट दलिषीयास्ताम् दलिषीरन्

मध्यम दलिषीष्ठाः दलिषीयास्थाम् दलिषीध्वम्/दलिषीढ्वम्

उत्तम दलिषीय दलिषीवहि दलिषीमहि

लुङ् (अद्यतन भूत)

आत्मने एक द्वि बहु

प्रथम अदालि अदलिषाताम् अदलिषत

मध्यम अदलिष्ठाः अदलिषाथाम् अदलिध्वम्/अदलिढ्वम्

उत्तम अदलिषि अदलिष्वहि अदलिष्महि

लृङ् (भविष्यत्)

आत्मने एक द्वि बहु

प्रथम अदलिष्यत अदलिष्येताम् अदलिष्यन्त

मध्यम अदलिष्यथाः अदलिष्येथाम् अदलिष्यध्वम्

उत्तम अदलिष्ये अदलिष्यावहि अदलिष्यामहि

वृत्तिषु पाठितानि कानिचन कृदन्त-प्रातिपदिकानि